Dichter bij de zorg was ons motto in 2017; en dichterbij zijn we gekomen. Dat durf ik te stellen. In het afgelopen jaar ontmoetten we steeds vaker zorgverleners die zagen dat de kosten bij Registratie aan de bron voor de baten uitgaan, maar dat die investering zich wél uitbetaalt. Door dokters in versnellingsprojecten in vijf ziekenhuizen is bewezen dat het mogelijk is om rechtstreeks uit het epd aan te leveren aan kwaliteitsregistraties.
Andere zorgverleners waren druk met de voorbereidingen om in 2018 daadwerkelijk data tussen twee verschillende epd’s in twee verschillende ziekenhuizen uit te wisselen. En dat mag misschien eenvoudig klinken, geloof mij: dat is in Nederland nog niet eerder gedaan. Zo maar twee voorbeelden waarover je in dit magazine leest. Ook kreeg de samenwerking met verpleegkundigen gestalte binnen het programma. Al die dokters en verpleegkundigen deden het niet alleen. Ze werkten samen met andere experts, zoals informatie-architecten. Ze werden gedreven door een gezamenlijke wil écht iets te veranderen.
Registratie aan de bron maakt de zorg meer patiëntgericht omdat patiënten meer regie houden over hun leven en hun zorg. De overdracht van informatie tussen zorgverleners binnen een ziekenhuis en zorgverleners in verschillende instellingen wordt eenduidiger en completer. Daarmee stijgt de kwaliteit van die overdracht. Hergebruik van eenduidig vastgelegde data maakt zowel wetenschappelijk onderzoek als monitoring van de kwaliteit van zorg eenvoudiger. En als klap op de spreekwoordelijke vuurpijl zorgt eenduidig en eenmalig vastleggen van zorginformatie voor minder administratie- en registratielast.
"We slagen er alleen in om dit te bereiken als we samenwerken."
Samenwerken als zorgprofessionals onderling, samenwerken als dokters, verpleegkundigen, patiënten en ICT’er, samenwerken als beleidsadviseurs in de verschillende brancheorganisaties en samenwerken met epd-leveranciers. En samenwerken, dat vraagt soms om concessies doen, over je eigen schaduw heen stappen, water bij de wijn doen… Maar samenwerken levert ook heel veel op: plezier, energie en nieuwe inzichten. Dat hebben we ervaren in het afgelopen jaar, en we weten zeker dat dat ook in dit 2018 zo zal zijn. Met plezier en energie maakten we ook dit magazine. Daarin laten we zien wat er zoal speelde in 2017, en daarmee hopen we je ook voor dit jaar te inspireren.
Programmamanager Registratie aan de bron
Het kan! In vier zogenoemde versnellingsprojecten bleek dat het mogelijk is om patiëntinformatie die is vastgelegd in het zorgproces, automatisch uit het epd aan te leveren aan de kwaliteitsregistraties. Zorgverleners en informatiespecialisten werkten intensief samen; de zorginformatiebouwstenen werden als basis gebruikt maar het zorgproces was leidend. De versnellingsprojecten liepen vanaf eind 2015. In het voorjaar van 2017 concludeerden vier trotse medisch specialisten uit verschillende umc’s dat hun zorgproces kwalitatief verbeterd was, en de registratielast verminderd.
"De gewenste situatie is dat elektronische uitwisseling van zorginformatie kan plaatsvinden bij elke zorginstelling, ongeacht met welke epd-leverancier deze werkt."Projectleider Arjen Huizinga van Registratie aan de bron
"Ga steeds terug naar het doel: een goede zorgvastlegging rondom en met de patiënt. En laat het epd de inhoud van die zorg maximaal ondersteunen."Lieke Welling, chirurg en lokaal programmaleider Registratie aan de bron in het LUMC
"Op dit moment zou het daarom al geweldig zijn als maar de helft van de BgZ altijd overal beschikbaar is."Lester du Perron, huisarts
Over patiënten die een stamceltransplantatie ondergaan gaat er veel zorginformatie op en neer tussen het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) en het Radboudumc. Een groot deel van de voor- en nabehandeling vindt in Den Bosch plaats, terwijl de daadwerkelijke ingreep in Nijmegen gebeurt. Het project ‘Regionale uitwisseling’ gaat de overdracht van zorginformatie rond deze patiënten uitvoeren volgens het principe van eenmalig vastleggen voor meervoudig gebruik.
Het project ‘Regionale uitwisseling’ is een van de projecten van het programma Registratie aan de bron. Overdracht van informatie tussen zorgverleners is een van de belangrijkste vormen van hergebruik binnen de zorg. Het project heeft al de eerste resultaten opgeleverd, vertelt projectleider Arjen Huizinga van Registratie aan de bron. ‘Registratie aan de bron en epd-leveranciers Epic en ChipSoft hebben inmiddels in een unieke samenwerking gezorgd dat de Basisgegevensset Zorg uitgewisseld kan worden tussen deze epd’s middels de CDA-standaard. Dat gebeurde in een sessie waarvoor zelfs specialisten uit Amerika waren overgekomen. Het mooie is dat nu zo veel mogelijk ziekenhuizen gebruik kunnen maken van de resultaten van de pilot.’
In de oude situatie gaat de overdacht tussen het Epic-huis Radboudumc en ChipSoftgebruiker JBZ via mail, post en fax. ‘Vaak zijn de dossiers niet compleet en op orde. Dat zorgt voor onhandig gedoe en herhaling van onderzoek’, vertelt projectleider Arjen Huizinga van Registratie aan de bron.
"We zijn het huidige proces van informatieoverdracht in kaart aan het brengen en ontwikkelen een nieuw proces."Projectleider Arjen Huizinga van Registratie aan de bron
‘We zijn het huidige proces van informatieoverdracht in kaart aan het brengen en ontwikkelen een nieuw proces. Daarbij kunnen de gegevens, na toestemming van de patiënt, worden verstuurd door middel van een elektronische overdracht.’
En hij vervolgt: ‘Daarvoor moeten afspraken gemaakt worden tussen de twee ziekenhuizen, tussen zorgverleners, processen zullen aangepast worden en ook worden er afspraken gemaakt met de verschillende softwareleveranciers. Om dit te versnellen is dit pilotproject opgezet.’
"De gewenste situatie is immers dat elektronische uitwisseling van zorginformatie kan plaatsvinden bij elke zorginstelling, ongeacht met welke epd-leverancier deze werkt."Projectleider Arjen Huizinga van Registratie aan de bron
De Basisgegevensset Zorg (BgZ) is ontwikkeld om goede overdracht van patiëntgegevens zo praktisch en snel mogelijk realiteit te maken.
De BgZ bestaat uit de gegevens die bijna altijd nodig zijn voor continuïteit van zorg. Deze ‘patient summary’ op basis van zorginformatiebouwstenen, is inmiddels omarmd als landelijke standaard. Steeds meer partijen implementeren de BgZ met voorrang in hun systemen.
Voor nieuws, vragen& antwoorden, praktijkvoorbeelden en documenten over de BgZ, ga naar: ‘Alles over de BgZ’
Het Radboudumc heeft in samenwerking met DICA en IKNL twee verslagen gestandaardiseerd: het operatieverslag en het MDO-verslag voor colorectale tumoren. Daardoor is de kwaliteit van de verslagen flink verbeterd, rollen brieven naar verwijzers eenvoudig uit het elektronisch patiëntendossier en kost het aanleveren aan kwaliteitsregistraties minder tijd.
Er is iets bijzonders tot stand gebracht, zegt Liesbeth Langenhuysen, Programmamanager Informatie Management en roadmaptrekker Registratie aan de bron. ‘Het is uniek dat DICA, IKNL en ons ziekenhuis samen aan zo’n project beginnen en erin slagen om in het elektronisch patiëntendossier Epic een operatie- en MDO-verslag te op te nemen dat helemaal voldoet aan de wensen van de kwaliteitsregistraties. Daarmee hebben we een nationale standaard neergezet. Ziekenhuizen die ChipSoft gebruiken kunnen die standaard met wat aanpassingen overnemen en Epic-ziekenhuizen kunnen deze verslagen zo gebruiken.’
"Daarmee hebben we een nationale standaard neergezet. Ziekenhuizen die ChipSoft gebruiken kunnen die standaard met wat aanpassingen overnemen en Epic-ziekenhuizen kunnen deze verslagen zo gebruiken.’"Liesbeth Langenhuysen, Programmamanager Informatie Management Radboudumc en roadmaptrekker Registratie aan de bron
Hoogleraar oncologische chirurgie Hans de Wilt vertelt hoe het nieuwe operatie verslag tot stand kwam: ‘We hebben voor het operatieverslag met onze wetenschappelijke vereniging, DICA en IKNL afgestemd welke items belangrijk zijn om eenmalig te registreren en gemakkelijk te kunnen aanleveren. Dat gebeurde in een gemeenschappelijke sessie in Utrecht waar we gekeken hebben: wat is nu echt belangrijk om te registreren? Die elementen hebben we opgenomen in het OK-verslag. De coördinatie werd door Verena Kornman gedaan, chirurg in opleiding, die er veel werk in heeft gestoken om het te ontwikkelen.
Op de oude manier was het verslag een stukje proza van de chirurg die beschrijft wat er werd gedaan, met heel veel info die niet altijd noodzakelijk is. Terwijl andere informatie juist vergeten wordt. Nu klik je systematisch door de onderdelen van het formulier. Je gaat van het begin tot het einde door dat formulier heen. Dus alles wat van belang is staat in het operatieverslag en kan daar altijd uitgehaald worden voor hergebruik.’
"In het 'oude' OK-verslag geef je de informatie chronologisch. In het nieuwe staat de informatie in relevante blokken bij elkaar."Projectleider Registratie aan de bron Jorne Grolleman
Dat was wel even wennen voor de chirurgen, vertelt projectleider Jorne Grolleman. ‘In het ‘oude’ verslag geef je de informatie chronologisch. In het nieuwe staat de informatie in relevante blokken bij elkaar. Bovendien vonden sommige gebruikers dat je in het nieuwe verslag niet alle nuances weer kunt geven. Vroeger begon zo’n verslag wel eens met ‘Het was een lastige ingreep.’ De gevoelswaarde was dan meteen duidelijk. Dat kan in het huidige verslag ook, maar je moet het dan apart toevoegen.’
Dat herkent ook De Wilt: ‘Je kunt aanklikken op welke manier je de darmen aan elkaar hebt aangesloten of het gehecht of geniet is, maar soms wil je bijvoorbeeld ook aangeven dat het er spanningsloos bij lag, of juist iets naar links trok. Dat is natuurlijk niet standaard en moet apart handmatig toegevoegd worden.’
"Nu klik je systematisch door de onderdelen van het formulier. Je gaat van het begin tot het einde door dat formulier heen. Dus alles wat van belang is staat in het operatieverslag en kan daar altijd uitgehaald worden voor hergebruik."Hoogleraar oncologische chirurgie Hans de Wilt Radboudumc
De totstandkoming van het MDO-verslag heeft meer voeten in de aarde. De Wilt: ‘In een MDO-verslag zitten veel meer items die voor DICA en IKNL bruikbaar zijn. Stefan Bouwense, chirurg in opleiding, heeft veel van deze items samengebracht in het verslag. Een aantal elementen dat nodig is voor het MDO-verslag wordt nog niet gestandaardiseerd opgehaald, zoals de gegevens van externe patiënten. Onder andere naar aanleiding van dit project zijn wij samen met radiologie en pathologie bezig om hun input, die meestal als vrije tekst wordt aangeleverd, naar ‘gecodeerde’ tekst om te zetten. Op veel vlakken is er nog een slag te slaan met Registratie aan de bron, maar ik denk zeker dat het nieuwe MDO-verslag een beter overzicht van de belangrijke elementen geeft, dus de kwaliteit van de data wordt beter.’
‘Iedere deelnemer aan het MDO heeft te maken met een hele hoop data en klinische gegevens’, legt Stefan Bouwense uit. ‘In de oncologie zijn er nu eenmaal veel factoren die het beleid bepalen. Iedereen die het MDO voorbereidt, doet dat op zijn eigen manier. Legt andere accenten. Dat heeft geen invloed op het behandelplan, wel op de datapresentatie. Door het nieuwe MDO komt er meer structuur in het bespreken van de klinische gegevens. Als je overdraagt, met elkaar communiceert, is het fijn dat iedereen dezelfde taal spreekt.’
De nieuwe manier van MDO-verslaglegging is wel wat tijdrovender, weet projectleider Grolleman. ‘Als je meer en beter gaat vastleggen, kost dat meer tijd. Het einddoel is betere zorg. Als je tijdens het MDO meer en betere informatie tot je beschikking hebt, optimaliseert dat de besluitvorming. En uiteindelijk is de patiënt gebaat bij goede uitleg achteraf over de afwegingen. Dat is de winst van deze aanpak.’
"Het voordeel is ook dat er onder de mensen die betrokken waren nu awareness is dat registreren aan de bron, als we dat goed doen, ontzettend veel profijt kan opleveren qua werklast en kwaliteit van gegevens."Stefan Bouwense, fellow chirurgie Radboudumc
En dat niet alleen, zegt Bouwense. ‘Het voordeel is ook dat er onder de mensen die betrokken waren nu awareness is dat registreren aan de bron, als we dat goed doen, ontzettend veel profijt kan opleveren qua werklast en kwaliteit van gegevens.’Hoe zou de wereld er volgens hem over drie jaar uit moeten zien? ‘Voor mij zou het erg mooi zijn als de gegevens van een patiënt duidelijk zijn, relevant en altijd beschikbaar. Als ik meer doelgerichte informatie krijg en niet steeds het wiel hoef uit te vinden.’
In de umc’s en ziekenhuizen houden veel mensen zich bezig met de implementatie van de principes van Registratie aan de bron: CMIO’s, CNIO’s, informatiearchitecten, roadmaptrekkers… Wat doen deze mensen en hoe zijn ze betrokken bij het programma? We vroegen het aan vijf Registratie-aan-de-bronbetrokkenen van het eerste uur.
‘Om tot betekenisvolle registratie van patiënt- en verpleegkundige gegevens in het epd te komen is bewustwording bij verpleegkundigen van de principes van ‘eenduidig vastleggen voor meervoudig gebruik’ van groot belang. Het is een van de kernopdrachten van de CNIO om hierover bewustwording te creëren en van daaruit het epd in te richten voor soepel gebruik in het zorgproces. Met een dergelijke epd-inrichting kan een verpleegkundige de informatie uit discreet vastgelegde (zorg)data gebruiken voor verbetering van kwaliteit van patiëntenzorg en verpleegkundig handelen. Wij als verpleegkundigen noemen dat ‘het kladblokdenken voorbij’.’
‘Als CMIO ben ik heel nauw betrokken bij Registratie aan de Bron. Zo neem ik deel aan de Programmastuurgroep. In mijn eigen huis werk ik samen met alle andere betrokken om enerzijds de onderliggende technische voorwaarden voor eenmalige gestructureerde vastlegging voor meervoudig gebruik in de vorm van zibs te realiseren. Anderzijds stuur ik het veranderproces aan om ook de mentale transitie in gang te zetten. Deze transitie is noodzakelijk om de technologische mogelijkheden op de juiste manier te gebruiken. Als zorgprofessionals zich bewust worden van de voorwaarden voor eenduidige gestructureerde vastlegging, en aan de hand van casuïstiek zien wat de voordelen daarvan zijn, zullen ze gemotiveerd worden de principes van Registratie aan de bron te omarmen. Die principes zijn nodig voor initiatieven als waardegedreven zorg en datagedreven gezondheidszorg.
‘Mijn rol als CMIO is dat ik het onderwerp de laatste jaren op de agenda heb gezet bij het hoger managment, stafconvent en Domein Zorg in ons huis. En daarom is er geld en tijd geïnvesteerd zodat we deze maand starten met een nieuw onderdeel in ons epd, met daarin een groot aantal items van de Basisgegevensset Zorg (BgZ). Nu is het zaak dat onze zorgmedewerkers via communicatie en andere wegen enthousiast gemaakt worden om de BgZ te gaan gebruiken. Daar ligt de focus van de komende tijd, naast verdere uitbreiding van de set en opschalen naar meer onderdelen van ons epd.’
‘Als informatiearchitect in het Erasmus MC ben ik betrokken bij Registratie aan de bron als lid van het architectuurteam. Binnen het architectuurteam bespreken we onder meer issues en wijzigingsvoorstellen met betrekking tot de zibs en maken we de architectuurdocumenten over visie en doelstelling van het programma, de concepten van de zorginformatiebouwstenen en de wijze waarop ze in de praktijk kunnen worden toegepast. Door het architectuurteam is de BgZ gedefinieerd en is het zib-complianceraamwerk ontworpen. Binnen het Erasmus MC ondersteun ik toepassingen en implementaties van de zibs in het zorgdossier en onderzoek. Borg ik de principes van Registratie aan de bron binnen verschillende ontwikkelingen binnen het Erasmus MC. Daarbij leg je verbinding tussen concrete implementaties in het epd, bijvoorbeeld rondom de kwaliteitsregistraties, en de producten en resultaten van het programma.’
‘Ik zie mezelf als de aanjager die ervoor zorgt dat we alle projecten die we in Leiden in en rond het epd doen, en dat zijn er heel veel, volgens de principes van Registratie aan de bron uitvoeren. Voorheen, als er een probleem was, dan losten we dat specifiek voor een afdeling op. Maar met die manier van werken zitten we op een doodlopend spoor. Dat gaat nooit een goedwerkend epd opleveren. Dat komt omdat ons epd nu specialismegericht is ingericht, zonder LUMC-brede afspraken. In feite hebben we dus zestig epd’tjes, allemaal net anders, waardoor we data niet kunnen hergebruiken. Als je je dan realiseert dat onze patiëntenzorg door deze specialismen heen georganiseerd is en informatie steeds eenduidig beschikbaar moet zijn, snap je dat dit niet de weg is om te gaan. Daarom is het mijn missie om niets meer te automatiseren zonder de principes van Registratie aan de bron. Dat betekent; automatiseer met het zorgproces centraal en denk/werk multidisciplinair met hergebruik en standaardisatie als uitgangspunt.’
Om zorginformatie gestructureerd en eenmalig te kunnen vastleggen, moeten dokters eerst goed en handig met het epd kunnen werken. En daar schort het nogal eens aan.
Het project ontstond op de afdeling KNO waar een aantal artsen, onder wie hoofd-halschirurgen Guido van den Broek en Jimmie Honings, zich het werken met het epd goed eigen maakten. Zij werden daartoe gestimuleerd door afdelingshoofd Henri Marres die al snel zag dat dat epd bij goed gebruik een schat aan informatie zou kunnen opleveren. Hij begreep ook dat het daarvoor wel noodzakelijk was dokters ‘in the lead’ te zetten om te zorgen voor een zorginhoudelijk goed ingericht epd.
Na enige tijd bespaarde de goede omgang met het epd sommige KNO-artsen dertig tot veertig procent tijd. Tijd die ze extra aan patiënten kunnen besteden en waarin ze extra patiënten kunnen zien. Daarbij ervaren de artsen aanmerkelijk meer plezier en minder frustratie. Deze ervaringen wilden zij graag in het ziekenhuis delen, en zo geschiedde. In 2017 toonden ook veel medisch specialisten uit andere ziekenhuizen interesse voor de Nijmeegse aanpak.
In het Radboudumc loopt het project PLEZIER. Daarin trainen artsen die het werken met epd volledig onder de knie hebben, hun collega’s.
"Door het epd zo te veranderen dat het beter jouw werkproces volgt, verbetert je zorg, bespaar je tijd en krijg je meer plezier in je werk. Onze administratietijd nam met zeventig procent af, waardoor we nog maar tien procent van onze tijd kwijt zijn aan administratie."Guido van den Broek, hoofd-halschirurg Radboudumc en mede-initiatiefnemer PLEZIER
"Als je op de juiste plekken de juiste dingen invoert, hoef je uiteindelijk minder in te voeren en minder handelingen te doen."Inge van Oort, uroloog Radboudumc
"Maak gebruik van handigheidjes. Zo gebruik ik een soort macrofunctie waardoor ik met vier toetsaanslagen de DBC, behandelaar en ICD 10 code kan invullen en formulieren waarmee ik verslagen snel maak. Je steekt er eenmaal moeite in, en hebt er dagelijks baat bij."Markus Oei, KNO-arts Flevoziekenhuis
Bezoek onze website voor meer informatie over de Plezierdokter.
"Ga steeds terug naar het doel: een goede zorgvastlegging rondom en met de patiënt. En laat het epd de inhoud van die zorg maximaal ondersteunen."Lieke Welling, chirurg en lokaal programmaleider Registratie aan de bron in het LUMC
"Door het besef te krijgen dat als je investeert in elektronisch werken je er veel voor terug krijgt! Het gaat niet vanzelf. Je moet je realiseren dat elektronisch werken ook patiëntenzorg is. En dat het je juist kan helpen met sneller overzicht te hebben. Daarbij vind ik het heel belangrijk is dat er meer landelijke bouwstenen per specialisme ingebouwd worden in de workflow van de dokter, zodat je veel beter en sneller overzicht krijgt van de kwaliteit die je levert."Wouter Schuiling, neuroloog, Medisch Centrum Leeuwarden
"De voordelen inzien van het epd: altijd leesbare handschriften, nooit meer zoekgeraakte statussen, inzicht in het beleid van collega's van andere afdelingen... Dit leidt volgens mij tot veiligere en betere zorg voor onze patiënten, en daar gaat het om!"Rianne Lammers, aios urologie Jeroen Bosch Ziekenhuis
"Met een juist gebruik van zibs en de BgZ in de systemen, is directe aanlevering goed te realiseren. In 2018 willen we dat in de praktijk gaan bewijzen samen met FMS, NVZ, NFU, ZIN, ZN en de kwaliteitsregistraties. Onder andere DICA en de NHR."Yoen van der Linden, projectleider Registratie aan de bron
"Zorgprofessionals, IT-ers, medewerkers van de zorgadministratie en al die anderen gaan eerder werk maken van eenduidig en eenmalig vastleggen van zorginformatie als ze zich bewust zijn van het nut en de noodzaak én van hun rol hierin"Marieke Hanegraaf, Registratie aan de bron
"In 2018 willen we laten zien wat het programma oplevert, maar ook laten zien hoe onze doelen anderen inspireren, en vooral ook hoe we ons weer door andere initiatieven laten voeden. We laten verbanden zien, en leggen nieuwe verbanden."Joyce Simons, programmamanager Registratie aan de bron
VIPP staat voor Versnellingsprogramma Informatie uitwisseling Patiënt en Professional. VIPP is een landelijk programma waardoor ziekenhuizen, revalidatiecentra en categorale instellingen in drie jaar extra stappen kunnen zetten om de patiënt digitale toegang te geven tot de eigen medische gegevens. VIPP sluit aan op bestaande landelijke standaarden en zorgt voor de implementatie daarvan. De Basisgegevensset Zorg, ontwikkeld door Registratie aan de bron, is daarvan een van de belangrijkste.
VIPP houdt de implementatieresultaten van de ziekenhuizen elke kwartaal bij in een monitor. De monitor laat onder meer zien hoeveel procent van de ziekenhuizen de verschillende elementen uit de BgZ geïmplementeerd hebben. Om te scoren moet de instelling minstens een download van het element aanbieden aan de patiënt. Het gaat bijvoorbeeld om patiëntgegevens, verzekeringsgegevens, medicatiegebruik, bloeddruk en laboratoriumuitslagen.
De programma’s Registratie aan de bron en VIPP werken nauw samen. Zo hebben ze gezamenlijk zo’n honderd medewerkers uit tientallen ziekenhuizen opgeleid in het gebruik van de BgZ.
Begin 2018 haalde het eerste ziekenhuis, het Amphia Ziekenhuis uit Breda, de eind-assessment van VIPP-doelstelling A1. Hiermee is het Bredase ziekenhuis de eerste van de instellingen die meedoen aan het versnellingsprogramma dat de toets doorstaat. Patiënten van Amphia kunnen nu hun eigen medische gegevens digitaal ontvangen via een download. Door digitaal toegang te krijgen tot de eigen medische informatie, krijgt de patiënt beter inzicht in de eigen gezondheid. Dat is een voorwaarde om zelf te kunnen beslissen over zorg.
Veel zorgverleners zijn enthousiast over de mogelijkheid direct uit het zorgproces aan te kunnen leveren aan de kwaliteitsregistratie. Zij willen een einde maken aan de parallelle registratie. Ook kwaliteitsregistraties tonen enthousiasme. Rechtstreekse aanlevering vanuit het zorgproces maakt dat gegevens sneller worden aangeleverd, waardoor ze ook werkelijk van waarde zijn voor zorgverleners – en daarmee voor patiënten. Registratie aan de bron startte daarom eind 2017 met het nieuwe project Kwaliteitsregistraties; dit project is een vervolg op de versnellingsprojecten die eerder dat jaar werden afgerond.
In 2017 hebben we zorgverleners gevraagd welke kwaliteitsregistraties volgens hun als eerste geschikt gemaakt moeten worden voor geautomatiseerde aanlevering, bijvoorbeeld omdat ze veel tijd kosten. Dit leverde een lijst van zo’n twintig registraties op. In de top 5 stonden vier DICA-registraties. Daarom starten we het project met drie DICA-registraties, namelijk:
"Met een juist gebruik van zibs en de BgZ in de systemen, is directe aanlevering goed te realiseren. In 2018 willen we dat in de praktijk gaan bewijzen samen met FMS, NVZ, NFU, ZIN, ZN en de kwaliteitsregistraties. Onder andere DICA en de NHR."Yoen van der Linden, projectleider
Een analyse van de drie bewuste kwaliteitsregistraties, die eind 2017 werd gedaan, bracht het inzicht dat zo’n tachtig procent van de uitgevraagde items informatie bevat die via de Basisgegevensset Zorg (BgZ) of in zorginformatiebouwstenen kan (zibs) worden vastgelegd.
"Ik heb vandaag ervaren hoeveel gedoe het scheelt als je gegevens gestructureerd op de juiste plaats vastlegt en collega’s dat ook doen."Deelnemer Serious game 'Medisch Centrum Oost'
Zomaar een ervaring van een van de inmiddels velen die meespeelde met de in 2017 ontwikkelde serious game ‘Medisch Centrum Oost’. ‘De game is een interventie die Registratie aan de bron ontwikkelde om deelnemers op interactieve wijze te laten ervaren welke uitdagingen bestaan rond het eenmalig vastleggen van zorginformatie in het epd, voor meervoudig gebruik. Ze worden bewust van het belang ervan en geactiveerd om zelf een bijdrage te leveren aan de verbetering van de kwaliteit van de dossiervoering.’ Aan het woord is Marieke Hanegraaf, projectleider en een van de spelbegeleiders van de game. ‘We richten ons in het programma op landelijke afspraken over de manier waarop we zorginformatie vastleggen (eenheid van taal) en de implementatie daarvan in de epd’s, maar besteden ook veel aandacht aan de zo nodigde verandering in de manier van denken over dossiervoering.
"Zorgprofessionals, IT-ers, medewerkers van de zorgadministratie en al die anderen gaan eerder werk maken van eenduidig en eenmalig vastleggen van zorginformatie als ze zich bewust zijn van het nut en de noodzaak én van hun rol hierin"Marieke Hanegraaf, projectleider en spelbegeleider
Veel vraag
Na de game-première het LUMC in het najaar van 2017 en een aantal games voor breed publiek, stromen de aanvragen binnen. Hanegraaf doet een greep uit de aanvragen: ‘We speelden het spel onder andere al in een verschillende umc’s en ziekenhuizen en bij koepelorganisaties als de NFU, Nictiz en V&VN. En heel gaaf is het dat we met zo’n tweehonderd mensen tegelijk in totaal tien games spelen tijdens een Meet-up op het ministerie van VWS op 26 maart.
In de serious game spelen de deelnemers een ziekenhuis-in-het-klein na. Patiënten vinden hun weg langs baliemedewerkers, verpleegkundigen en artsen. Deze zorgprofessionals leggen in het epd de informatie over de patiënt vast. Deelnemers ondervinden aan den lijve hoe het is als ze steeds opnieuw informatie moeten geven, uitvragen, opzoeken en noteren. Ze worden uitgedaagd om na te denken hoe ze zorginformatie slimmer en gemakkelijker kunnen vastleggen. En hoe ze de informatie kunnen hergebruiken.
Hanegraaf benadrukt echter dat het spel spelen niet genoeg is: ‘De meerwaarde van de game zit in de uitgebreide tussen- en nabespreking. Als een team een zogenoemde game-run aanvraagt, pluizen we eerst goed gezamenlijk met de opdrachtgever uit welk doel behaalt moet worden. In de nabespreking richt de spelbegeleider zich nadrukkelijk op de vooraf gestelde doelen en hij of zij koppelt de inzichten uit de game aan concrete vervolgacties waarmee de deelnemers in hun dagelijks werk aan de slag kunnen. De begeleider levert ook een verslag op van in de game geleerde lessen, aanknopingspunten en vervolgacties. Zo maakten medewerkers van een ict-afdeling van een ziekenhuis direct afspraken met zorgverleners om samen met hen werk te maken met epd-optimalisatie.’
Deelnemers geven vaak terug dat ze het spelen van de game hun ogen opent. ICT’ers merken hoe vervelend het is als ze in de rol van zorgverlener moeten werken met een ingewikkeld systeem en steeds opnieuw dezelfde vragen moeten stellen aan patiënten, en zorgverleners ervaren in de rol van zorgadministrateur hoeveel extra werk het is om uit open tekstvelden de relevante informatie voor bijvoorbeeld een registratie op te diepen.
"Zo krijgt men wederzijds begrip voor de rol van andere professionals in de zorgketen en ontstaat de wens echt te veranderen en om dat samen te doen en dat is mooi om te zien."Marieke Hanegraaf, projectleider en spelbegeleider
Kijk op registratieaandebron.nl/game of mail naar info@registratieaandebron.nl
In 2017 hebben we de beweging naar eenduidige vastlegging in de zorg voortgezet. Daarbij probeerden we zo veel mogelijk publiek te bereiken. Bijvoorbeeld in periodieke overleggen met betrokkenen in de umc’s, zoals roadmaptrekkers en informatiearchitekten. Maar er gebeurde nog veel meer! Hieronder een overzicht.
16 januari
Projectleidersoverleg
8 maart
Gamedesignsessie
15 maart
Seminar tijdens de beurs Zorg en ICT 2017, door Joyce Simons en Jeroen Windhorst over Registratie aan de bron
15 maart
Afsluitende bijeenkomst projecten Jaar van de Transparantie
22 maart
Consultantsessie III Overleg met ICT- en organisatieconsultants in de zorg
6 april
Algemene training Basisgegevensset Zorg, samen met het programma VIPP
10 april
Projectleidersoverleg
11 april
Algemene training Basisgegevensset Zorg, samen met het programma VIPP
12 april
Congres ‘Kwaliteitsregistratie: werkend van ongestructureerd naar gestructureerd’, met sessies over het project door projectleider Joyce Simons en hoogleraar en CMIO Erasmus MC Jan Hazelzet
12 april
Leverancierssessie III Overleg met epd-, ecd- en pgd-leveranciers
16 mei
Algemene training Basisgegevensset Zorg, samen met het programma VIPP
22 juni
Congres ‘Architectuur in de zorg’, met presentaties van Jorne Grolleman en Gé Klein Wolterdink over Registratie aan de bron
23 juni
Go live Erasmus MC met nieuw epd, volgens de principes van Registratie aan de bron
26 juni
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ tijdens Meet Up Informatieberaad
26 juni
Verzoek aan Informatieberaad tot instemming met het zorgbreed toetreden van het model zibs en de Basisgegevensset Zorg (BgZ) tot de basisinfrastructuur van de zorg
29 juni
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ tijdens consultantsbijeenkomst
30 juni
Verdiepende training Basisgegevensset Zorg
31 augustus
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ bij ICT-dienstverlener Furore
9 september
Algemene training Basisgegevensset Zorg, open inschrijving
12 september
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ tijdens kick-off VIPP-programma
14 september
Programmadag Registratie aan de bron
Interactief programma rond de thema’s die voor 2018 belangrijk zijn, om concrete doelen voor dat jaar te kunnen bepalen.
18 september
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ bij ICT-dienstverlener Pinkroccade
21 september
Open inschrijving Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ in Utrecht
25 september
Sessie over Basisgevensset Zorg tijdens Meet Up Informatieberaad
26 september
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ bij DHD
28 september
Leverancierssessie IV
Overleg met epd-, ecd- en pgd-leveranciers
28 september
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ in het LUMC
27 oktober
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ bij consultancybureau Careffect
17 november
Meet and Greet Citrienfonds, met drie Registratie-aan-de-bronsessies: ‘Gaming helpt bij het invoeren van eenduidig en eenmalig vastleggen van zorggegevens’, ‘Registratie aan de bron: het plezier van eenduidig vastleggen van zorginformatie’ en ‘Registratie aan de bron: de waarde van automatische aanlevering aan kwaliteitsregistraties.’
21 november
Presentatie Jaarplan 2018 aan beoordelingscommissie ZonMW
22 november
Eerste landelijke bijeenkomst van de CMIO’s van acht umc’s
23 november
Start van de dag met een ontbijtje voor alle betrokken van Registratie aan de bron voorafgaand aan het congres Data Driven Healtcare
27 november
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ bij ziekenhuis Bravis
2 december
Go live UMCG met nieuw epd, volgens de principes van Registratie aan de bron
6 december
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ door het Architectuurteam Registratie aan de bron
19 december
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ voor het bureau V&VN
21 december
Serious game ‘Medisch Centrum Oost’ bij Treant, samen met het programma VIPP
Geïnspireerd worden en inspiratie bieden is een belangrijke taak van het programma. Ieder jaar kiest het programma een leidmotief voor dat jaar. Voor 2018 is dat Connecting the dots.
"In 2018 willen we laten zien wat het programma oplevert, maar ook laten zien hoe onze doelen anderen inspireren, en vooral ook hoe we ons weer door andere initiatieven laten voeden. We laten verbanden zien, en leggen nieuwe verbanden. "
"Heb jij een (s)tip of goed voorbeeld dat je met ons en anderen wilt delen? We horen of lezen het graag, zodat we ook jouw ‘dot’ zichtbaar kunnen maken."
Registratie aan de bron is een landelijk platform waarbij we met alle zorgprofessionals ervoor willen zorgen dat alle zorginformatie eenmalig en op een eenduidige manier wordt vastgelegd. Alleen dan is die informatie voor veel doeleinden te hergebruiken.
Bent u enthousiast over het principe van Registratie aan de bron en wilt u met een project binnen uw zorginstelling meedoen met het programma? Voor meer informatie neemt u contact op met info@registratieaandebron.nl.
Het programma Registratie aan de bron is een initiatief van de universitair medische centra en Nictiz en wordt deels gefinancierd door het Citrienfonds. Dit fonds helpt duurzame en breed inzetbare verbeteringen in de gezondheidszorg te ontwikkelen en is mogelijk gemaakt door ZonMw.
Jaarbeeld 2017