Het zorgproces is startpunt en het eindpunt bij digitalisering.

Interview met Yoen van der Linden, Adviseur kwaliteitsregistraties 

"Digitalisering moet het werk van de zorgprofessional ondersteunen, dan heeft hij of zij meer aandacht en tijd voor de patiënt en is betere kwaliteit van zorg mogelijk", stelt Yoen van der Linden, projectleider en adviseur kwaliteitsregistraties. "Mijn persoonlijke drive is de zorg beter te maken en dat kan alleen als het zorgproces het startpunt en het eindpunt is. Het zorgproces moet de basis zijn voor hergebruik van zorginformatie, of dat nu overdracht, onderzoek of kwaliteitsverantwoording is."

"Mijn droom is dat binnen nu en vijf jaar geen enkele patiënt onnodig wordt geprikt voor bloedafname. Dit gebeurt nog, omdat dit vaak sneller is. Labuitslagen worden veelal per brief of pdf overgedragen en hierdoor staan ze niet vindbaar in de informatiesystemen. De stip aan de horizon is dat zorginformatie altijd met de patiënt meegaat en dat de arts altijd beschikt over juiste en relevante informatie, zoals voorgeschiedenis en comorbiditeit. Om dit te bereiken, is eenduidig en eenmalig vastleggen essentieel. We moeten dus met elkaar afspreken wat er essentieel is om vast te leggen voor het leveren van zorg en hoe je dat vastlegt."

Klinisch relevant

Elk digitaliseringsproject start in de visie en aanpak van Yoen van der Linden met de volgende vragen: Hoe ziet het zorgproces er op hoofdlijnen uit? Wanneer leg je wat en hoe vast? Wat is klinisch relevant? Wat heeft de zorgprofessional hieraan? Wat wil en moet je met elkaar uitwisselen? "Dit zijn ook de meest lastige vragen voor de beroepsgroepen, maar daar moet je wel eerst consensus in bereiken", geeft Yoen van der Linden aan. "Dit kan tot pittige discussie leiden. We willen klinisch relevante zorginformatie hergebruiken die voor het zorgproces gestructureerd en eenduidig wordt vastgelegd. Al het andere leidt tot registreren om het registreren, aangezien dit voor het primaire proces niet noodzakelijk is om te registreren. Als vervolgens de gestructureerde informatie, zo nodig gecombineerd met ongestructureerde informatie, automatisch leidt tot bijvoorbeeld een huisartsenbrief, dan verminder je de administratieve lasten op meerdere fronten."

"Het is fantastisch als het lukt om het zorgproces centraal te zetten. Een mooi voorbeeld daarvan is de Hoofd-Hals Oncologische keten in het Radboudumc. Daar hebben ze het hele zorgproces van intake tot en met de chirurgische behandeling in kaart gebracht. Hierdoor kunnen ze onder andere intern op elk moment de patiënt volgen in het zorgproces."

"De specialist moet winst zien in het anders vastleggen. Voor mijn gevoel zijn de epd's in eerste instantie een kopie geworden van het papieren dossier. Papier is digitaal gemaakt. Er zijn velden gekomen voor vrije tekst, maar met vrije tekst kun je geen betrouwbare uitspraken doen over de kwaliteit van zorg en het is minder geschikt voor hergebruik. Iedere zorgprofessional legt zorginformatie vast ten behoeve van het zorgproces. Door deze informatie eenmalig, eenduidig en gestandaardiseerd vast te leggen, is hergebruik mogelijk."

Toekomstbestendige dataset Cataract

In 2019 heeft Registratie aan de bron meegewerkt aan diverse projecten. "Op basis van ons Doeboek hebben wij samen met het Nederlandse Oogheelkundig Genootschap (NOG), de oogartsen van het Radboudumc en Dutch Hospital Data (DHD) een toekomstbestendige dataset voor de kwaliteitsregistratie Cataract opgesteld", vertelt Yoen van der Linden. "Als je gedurende het zorgproces gestructureerd informatie vastlegt en de kwaliteitsregistratie sluit hierbij aan, dan hoef je deze informatie niet meer over te typen. Bovendien heb je die kwaliteitsdata ook zelf realtime in huis en daar zit enorme winst in voor ziekenhuizen en specialismen." 

LROI, HHO en gegevensset oncologie 

"Op basis van het zorgproces hebben we de dataset gewrichtsprothesen van de Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten (LROI) grotendeels verduurzaamd", vervolgt Yoen van de Linden.

"Het landelijke programma Naar Regionale Oncologienetwerken heeft een eerste versie van een Gegevensset Oncologie Algemeen ontwikkeld. In dit project is de kennis en expertise van Registratie aan de bron ingezet. De komende twee jaar worden in een zestal proeftuinen tumorspecifieke gegevenssets ontwikkeld. In deze proeftuinen brengen we onze kennis en expertise in."

De standaardisatie van de zorginformatie in de hoofd-hals oncolgische keten (HHO) in het project Dataversneller HHO gaat voorspoedig. Yoen van der Linden: "Het zorgproces is grotendeels op hoofdlijnen in kaart gebracht, inclusief de klinisch relevante data. Begin 2020 wordt deze ter goedkeuring aangeboden aan de Nederlandse Werkgroep Hoofd-Hals Tumoren (NWHHT). De inventarisatieronde van de 14 centra wordt ook begin 2020 afgerond. Dit is een goede voorbereiding voor de volgende fase: de implementatie in minimaal twee centra. De komende twee jaar is het doel van de Dataversneller HHO om in ten minste één Epic ziekenhuis en ten minste één ChipSoft ziekenhuis een implementatie te realiseren. Het uiteindelijke doel is dat in alle 14 centra zorginformatie, daar waar mogelijk en zinvol, gestructureerd en eenduidig wordt vastgelegd, waardoor hergebruik mogelijk is. Handmatig overtypen voor aanlevering aan de DHNA (kwaliteitsregistratie) is dan verleden tijd."

Principes en standaarden leven in het zorgveld

Het gedachtengoed van Registratie aan de bron landt op veel meer plekken. Yoen van der Linden "Diverse organisaties kloppen bij ons aan, zoals wetenschappelijke verenigingen voor kwaliteitsregistraties, het Zorginstituut voor uitkomstgerichte zorg en het Consortium Kwaliteit van Zorg van het NFU. Ook zijn we betrokken bij het programma Verduurzamen Kwaliteitsregistraties van de Federatie Medisch Specialisten. Begin 2020 zijn we gesprekken gestart met het project Regie op Registers voor Dure Geneesmiddelen van het Zorginstituut. Het zou mooi zijn als we er in de komende vijf jaar in slagen ervoor te zorgen dat de overdrachten en uitwisselingen in de zorg plaatsvinden op basis van de principes en standaarden van Registratie aan de bron."